|
|
|
|
|
INVECTIVA IN RVFINVM Liber I |
|
|
|
|
|
|
|
INVECTIVA IN RVFINVM Liber I |
| Praefatio | ||||
| Phoebeo domitus Python cum decidit arcu | ||||
| membraque Cirrhaeo fudit anhela iugo, | ||||
| qui spiris tegeret montes, hauriret hiatu | ||||
| flumina, sanguineis tangeret astra iubis, | ||||
| 5 | iam liber Parnasus erat, nexuque soluto | |||
| coeperat erecta surgere fronde nemus, | ||||
| concussaeque diu spatiosis tractibus orni | ||||
| securas ventis explicuere comas, | ||||
| et qui vipereo spumavit saepe veneno | ||||
| 10 | Cephisos nitidis purior ibat aquis. | |||
| Omnis "io Paean" regio sonat, omnia Phoebum | ||||
| rura canunt, tripodas plenior aura rotat, | ||||
| auditoque procul Musarum carmine dulci | ||||
| ad Themidis coeunt antra severa dei. | ||||
| 15 | Nunc alio domini telis Pythone perempto | |||
| convenit ad nostram sacra caterva lyram, | ||||
| qui stabilem servans Augustis fratribus orbem | ||||
| iustitia pacem, viribus arma regit. | ||||
| Textus | ||||
| Saepe mihi dubiam traxit sententia mentem, | ||||
| curarent superi terras an nullus inesset | ||||
| rector et incerto fluerent mortalia casu. | ||||
| Nam cum dispositi quaesissem foedera mundi | ||||
| 5 | praescriptosque mari fines annique meatus | |||
| et lucis noctisque vices, tunc omnia rebar | ||||
| consilio firmata dei, qui lege moveri | ||||
| sidera, qui fruges diverso tempore nasci, | ||||
| qui variam Phoeben alieno iusserit igni | ||||
| 10 | conpleri Solemque suo, porrexerit undis | |||
| litora, tellurem medio libraverit axe. | ||||
| Sed cum res hominum tanta caligine volvi | ||||
| aspicerem laetosque diu florere nocentes | ||||
| vexarique pios, rursus labefacta cadebat | ||||
| 15 | religio causaeque viam non sponte sequebar | |||
| alterius, vacuo quae currere semina motu | ||||
| adfirmat magnumque novas per inane figuras | ||||
| fortuna non arte regi, quae numina sensu | ||||
| ambiguo vel nulla putat vel nescia nostri. | ||||
| 20 | Abstulit hunc tandem Rufini poena tumultum | |||
| absoluitque deos. Iam non ad culmina rerum | ||||
| iniustos crevisse queror; tolluntur in altum | ||||
| ut lapsu graviore ruant. Vos pandite vati, | ||||
| Pierides, quo tanta lues eruperit ortu. | ||||
| 25 | Invidiae quondam stimulis incanduit atrox | |||
| Allecto, placidas late cum cerneret urbes. | ||||
| Protinus infernas ad limina taetra sorores, | ||||
| concilium deforme, vocat. Glomerantur in unum | ||||
| innumerae pestes Erebi, quascumque sinistro | ||||
| 30 | Nox genuit fetu: nutrix Discordia belli, | |||
| imperiosa Fames, leto vicina Senectus | ||||
| inpatiensque sui Morbus Livorque secundis | ||||
| anxius et scisso maerens velamine Luctus | ||||
| et Timor et caeco praeceps Audacia vultu | ||||
| 35 | et Luxus populator opum, quem semper adhaerens | |||
| infelix humili gressu comitatur Egestas, | ||||
| foedaque Avaritiae conplexae pectora matris | ||||
| insomnes longo veniunt examine Curae. | ||||
| Conplentur vario ferrata sedilia coetu | ||||
| 40 | torvaque conlectis stipatur curia monstris. | |||
| Allecto stetit in mediis vulgusque tacere | ||||
| iussit et obstantes in tergum reppulit angues | ||||
| perque umeros errare dedit. Tum corde sub imo | ||||
| inclusam rabidis patefecit vocibus iram: | ||||
| 45 | "Sicine tranquillo produci saecula cursu, | |||
| sic fortunatas patiemur vivere gentes? | ||||
| Quae nova corrupit nostros clementia mores? | ||||
| Quo rabies innata perit? Quid inania prosunt | ||||
| verbera, quid facibus nequiquam cingimur atris? | ||||
| 50 | Heu nimis ignavae, quas Iuppiter arcet Olympo, | |||
| Theodosius terris. En aurea nascitur aetas, | ||||
| en proles antiqua redit. Concordia, Virtus, | ||||
| cumque Fide Pietas alta cervice vagantur | ||||
| insignemque canunt nostra de plebe triumphum. | ||||
| 55 | Pro dolor! Ipsa mihi liquidas delapsa per auras | |||
| Iustitia insultat vitiisque a stirpe recisis | ||||
| elicit oppressas tenebroso carcere leges. | ||||
| At nos indecores longo torpebimus aevo | ||||
| omnibus eiectae regnis? Agnoscite tandem | ||||
| 60 | quid Furias deceat; desuetas sumite vires | |||
| conventuque nefas tanto decernite dignum. | ||||
| Iam cupio Stygiis invadere nubibus astra, | ||||
| iam flatu violare diem, laxare profundo | ||||
| frena mari, fluvios ruptis inmittere ripis, | ||||
| 65 | et rerum vexare fidem." Sic fata cruentum | |||
| mugiit et totos serpentum erexit hiatus | ||||
| noxiaque effudit concusso crine venena. | ||||
| Anceps motus erat vulgi: pars maxima bellum | ||||
| indicit superis, pars Ditis iura tuetur, | ||||
| 70 | dissensuque alitur rumor: ceu murmurat alti | |||
| inpacata quies pelagi, cum flamine fracto | ||||
| durat adhuc saevitque tumor dubiumque per aestum | ||||
| lassa recedentis fluitant vestigia venti. | ||||
| Inproba mox surgit tristi de sede Megaera, | ||||
| 75 | quam penes insani fremitus animique profanus | |||
| error et undantes spumis furialibus irae: | ||||
| non nisi quaesitum cognata caede cruorem | ||||
| inlicitumve bibit, patrius quem fuderit ensis, | ||||
| quem dederint fratres; haec terruit Herculis ora | ||||
| 80 | et defensores terrarum polluit arcus, | |||
| haec Athamanteae derexit spicula dextrae, | ||||
| haec Agamemnonios intra bacchata penates | ||||
| alternis misit iugulis; hac auspice taedae | ||||
| Oedipoden matri, natae iunxere Thyesten. | ||||
| 85 | Quae tunc horrisonis effatur talia dictis: | |||
| "Signa quidem, sociae, divos attollere contra | ||||
| nec fas est nec posse reor; sed laedere mundum | ||||
| si libet et populis commune intendere letum, | ||||
| est mihi prodigium cunctis inmanius hydris, | ||||
| 90 | tigride mobilius feta, violentius Austris | |||
| acribus, Euripi refluis incertius undis, | ||||
| Rufinus, quem prima meo de matre cadentem | ||||
| suscepi gremio. Parvus reptavit in isto | ||||
| saepe sinu teneroque per ardua colla volutus | ||||
| 95 | ubera quaesivit fletu, linguisque trisulcis | |||
| mollia lambentes finxerunt membra cerastae. | ||||
| Meque etiam tradente dolos artesque nocendi | ||||
| edidicit simulare fidem sensusque minaces | ||||
| protegere et blando fraudem praetexere risu, | ||||
| 100 | plenus saevitiae lucrique cupidine fervens. | |||
| Non Tartesiacis illum satiarit harenis | ||||
| tempestas pretiosa Tagi, non stagna rubentis | ||||
| aurea Pactoli; totumque exhauserit Hermum, | ||||
| ardebit maiore siti. Quam fallere mentes | ||||
| 105 | doctus et unanimos odiis turbare sodales! | |||
| Talem progenies hominum si prisca tulisset, | ||||
| Pirithoum fugeret Theseus, offensus Oresten | ||||
| desereret Pylades, odisset Castora Pollux. | ||||
| Ipsa quidem vinci fateor rapidoque magistram | ||||
| 110 | praevenit ingenio. Nec plus sermone morabor: | |||
| solus habet scelerum quidquid possedimus omnes. | ||||
| Hunc ego, si vestrae res est accommoda turbae, | ||||
| regalem ad summi producam principis aulam. | ||||
| Sit licet ipse Numa gravior, sit denique Minos, | ||||
| 115 | cedet et insidiis nostri flectetur alumni." | |||
| Orantem sequitur clamor cunctaeque profanas | ||||
| porrexere manus inventaque tristia laudant. | ||||
| Illa ubi caeruleo vestes conexuit angue | ||||
| nodavitque adamante comas, Phlegethonta sonorum | ||||
| 120 | poscit et ambusto flagrantis ab aggere ripae | |||
| ingentem piceo succendit gurgite pinum | ||||
| pigraque veloces per Tartara concutit alas. | ||||
| Est locus extremum pandit qua Gallia litus | ||||
| Oceani praetentus aquis, ubi fertur Ulixes | ||||
| 125 | sanguine libato populum movisse silentem. | |||
| Illic umbrarum tenui stridore volantum | ||||
| flebilis auditur questus; simulacra coloni | ||||
| pallida defunctasque vident migrare figuras. | ||||
| Hinc dea prosiluit Phoebique egressa serenos | ||||
| 130 | infecit radios ululatuque aethera rupit | |||
| terrifico: sensit ferale Britannia murmur | ||||
| et Senonum quatit arva fragor revolutaque Tethys | ||||
| substitit et Rhenus proiecta torpuit urna. | ||||
| Tunc in canitiem mutatis sponte colubris | ||||
| 135 | longaevum mentita senem rugisque severas | |||
| persulcata genas et ficto languida passu | ||||
| invadit muros Elusae, notissima dudum | ||||
| tecta petens, oculisque diu liventibus haesit | ||||
| peiorem mirata virum; tum talia fatur: | ||||
| 140 | "Otia te, Rufine, iuvant frustraque iuventae | |||
| consumis florem patriis inglorius arvis? | ||||
| Heu nescis quid fata tibi, quid sidera donent, | ||||
| quid Fortuna paret: toto dominabere mundo | ||||
| si parere velis! Artus ne sperne seniles! | ||||
| 145 | Namque mihi magicae vires aevique futuri | |||
| praescius ardor inest; novi quo Thessala cantu | ||||
| eripiat lunare iubar, quid signa sagacis | ||||
| Aegypti valeant, qua gens Chaldaea vocatis | ||||
| imperet arte deis, nec me latuere fluentes | ||||
| 150 | arboribus suci funestarumque potestas | |||
| herbarum, quidquid letali germine pollens | ||||
| Caucasus et Scythicae vernant in crimina | ||||
| rupes, quas legit Medea ferox et callida Circe. | ||||
| Saepius horrendos Manes sacrisque citavi | ||||
| 155 | nocturnis Hecaten et condita funera traxi | |||
| carminibus victura meis, multosque canendo, | ||||
| quamvis Parcarum restarent fila, peremi. | ||||
| Ire vagas quercus et fulmen stare coegi | ||||
| versaque non prono curvavi flumina lapsu | ||||
| 160 | in fontes reditura suos. Neu vana locutum | |||
| me fortasse putes, mutatos cerne penates." | ||||
| Dixerat, et niveae (mirum!) coepere columnae | ||||
| ditari subitoque trabes lucere metallo. | ||||
| Inlecebris capitur, nimiumque elatus avaro | ||||
| 165 | pascitur intuitu. Sic rex ad prima tumebat | |||
| Maeonius, pulchro cum verteret omnia tactu; | ||||
| sed postquam riguisse dapes fulvamque revinctos | ||||
| in glaciem vidit latices, tum munus acerbum | ||||
| sensit et inviso votum damnavit in auro. | ||||
| 170 | Ergo animi victus "Sequimur quocumque vocabis, | |||
| seu tu vir seu numen" ait, patriaque relicta | ||||
| Eoas Furiae iussu tendebat ad arces, | ||||
| instabilesque olim Symplegadas et freta remis | ||||
| incluta Thessalicis, celsa qua Bosporos urbe | ||||
| 175 | splendet et Odrysiis Asiam discriminat oris. | |||
| Ut longum permensus iter ductusque maligno | ||||
| stamine fatorum claram subrepsit in aulam, | ||||
| ilicet ambitio nasci, discedere rectum, | ||||
| venum cuncta dari. Profert arcana, clientes | ||||
| 180 | fallit et ambitos a principe vendit honores. | |||
| Ingeminat crimen, commoti pectoris ignem | ||||
| nutrit et exiguum stimulando vulnus acerbat. | ||||
| Ac velut innumeros amnes accedere Nereus | ||||
| nescit et undantem quamvis hinc hauriat Histrum, | ||||
| 185 | hinc bibat aestivum septeno gurgite Nilum, | |||
| par semper similisque manet: sic fluctibus auri | ||||
| expleri calor ille nequit. Cuicumque monile | ||||
| contexture gemmis aut praedia culta fuissent, | ||||
| Rufino populandus erat, dominoque parabat | ||||
| 190 | exitium fecundus ager; metuenda colonis | |||
| fertilitas; laribus pellit, detrudit avitis | ||||
| finibus; aut aufert vivis aut occupat heres. | ||||
| Congestae cumulantur opes orbisque ruinas | ||||
| accipit una domus; populi servire coacti | ||||
| 195 | plenaque privato succumbunt oppida regno. | |||
| Quo, vaesane, ruis? Teneas utrumque licebit | ||||
| Oceanum, laxet rutilos tibi Lydia fontes, | ||||
| iungantur solium Croesi Cyrique tiaras, | ||||
| numquam dives eris, numquam satiabere quaestu. | ||||
| 200 | Semper inops quicumque cupit. Contentus honesto | |||
| Fabricius parvo spernebat munera regum | ||||
| sudabatque gravi consul Serranus aratro | ||||
| et casa pugnaces Curios angusta tegebat. | ||||
| Haec mihi paupertas opulentior, haec mihi tecta | ||||
| 205 | culminibus maiora tuis. Ibi quaerit inanes | |||
| luxuries nocitura cibos; hic donat inemptas | ||||
| terra dapes. Rapiunt Tyrios ibi vellera fucos | ||||
| et picturatae saturantur murice vestes; | ||||
| hic radiant flores et prati viva voluptas | ||||
| 210 | ingenio variata suo. Fulgentibus illic | |||
| surgunt strata toris; hic mollis panditur herba | ||||
| sollicitum curis non abruptura soporem. | ||||
| Turba salutantum latas ibi perstrepit aedes; | ||||
| hic avium cantus, labentis murmura rivi. | ||||
| 215 | Vivitur exiguo melius; natura beatis | |||
| omnibus esse dedit, si quis cognoverit uti. | ||||
| Haec si nota forent, frueremur simplice cultu, | ||||
| classica non gemerent, non stridula fraxinus iret, | ||||
| non uentus quateret puppes, non machina muros. | ||||
| 220 | Crescebat scelerata sitis praedaeque recentis | |||
| incestus flagrabat amor, nullusque petendi | ||||
| cogendive pudor: crebris periuria nectit | ||||
| blanditiis; sociat perituro foedere dextras. | ||||
| Si semel e tantis poscenti quisque negasset, | ||||
| 225 | effera praetumido quatiebat corda furore. | |||
| Quae sic Gaetuli iaculo percussa leaena | ||||
| aut Hyrcana premens raptorem belua partus | ||||
| aut serpens calcata furit? Iurata deorum | ||||
| maiestas teritur; nusquam reverentia mensae. | ||||
| 230 | Non coniunx, non ipse simul, non pignora caesa | |||
| sufficiunt odiis; non extinxisse propinquos, | ||||
| non notos egisse sat est; excindere cives | ||||
| funditus et nomen gentis delere laborat. | ||||
| Nec celeri perimit leto; crudelibus ante | ||||
| 235 | suppliciis fruitur; cruciatus, vincla, tenebras | |||
| dilato mucrone parat. Pro saevior ense | ||||
| parcendi rabies concessaque vita dolori! | ||||
| Mors adeone parum? Causis fallacibus instat, | ||||
| arguit attonitos se iudice. Cetera segnis, | ||||
| 240 | ad facinus uelox, penitus regione remotas | |||
| inpiger ire vias: non illum Sirius ardens | ||||
| brumave Riphaeo stridens Aquilone retardat | ||||
| effera torquebant avidae praecordia curae, | ||||
| effugeret ne quis gladios neu perderet ullum | ||||
| 245 | Augusto miserante nefas. Non flectitur annis, | |||
| non aetate labat: iuvenum rorantia colla | ||||
| ante patrum vultus stricta cecidere securi; | ||||
| ibat grandaevus nato moriente superstes | ||||
| post trabeas exul. Quis prodere tanta relatu | ||||
| 250 | funera, quis caedes possit deflere nefandas? | |||
| Quid tale inmanes umquam gessisse feruntur | ||||
| vel Sinis Isthmiaca pinu vel rupe profunda | ||||
| Sciron vel Phalaris tauro vel carcere Sulla? | ||||
| O mites Diomedis equi, Busiridis arae | ||||
| 255 | clementes! Iam, Cinna, pius, iam, Spartace, lenis | |||
| Rufino conlatus eris! Deiecerat omnes | ||||
| occultis odiis terror tacitique sepultos | ||||
| suspirant gemitus indignarique verentur. | ||||
| At non magnanimi virtus Stilichonis eodem | ||||
| 260 | fracta metu; solus medio sed turbine rerum | |||
| contra letiferos rictus contraque rapacem | ||||
| movit tela feram, volucris non praepete cursu | ||||
| vectus equi, non Pegaseis adiutus habenis. | ||||
| Hic cunctis optata quies, hic sola pericli | ||||
| 265 | turris erat clipeusque trucem proiectus in hostem, | |||
| hic profugis sedes adversaque signa furori, | ||||
| servandis hic castra bonis. Hucusque minatus | ||||
| haerebat retroque fuga cedebat inerti: | ||||
| haud secus hiberno tumidus cum vertice torrens | ||||
| 270 | saxa rotat volvitque nemus pontesque revellit, | |||
| frangitur obiectu scopuli quaerensque meatum | ||||
| spumat et inlisa montem circumtonat unda. | ||||
| Qua dignum te laude feram, qui paene ruenti | ||||
| lapsuroque tuos umeros obieceris orbi? | ||||
| 275 | Te nobis, trepidae sidus ceu dulce carinae, | |||
| ostendere dei, geminis quae lassa procellis | ||||
| tunditur et victo trahitur iam caeca magistro. | ||||
| Inachius rubro perhibetur in aequore Perseus: | ||||
| Neptuni domuisse pecus, sed tutior alis: | ||||
| 280 | te non pinna vehit; rigida cum Gorgone Perseus: | |||
| tu non vipereo defensus crine Medusae; | ||||
| illum vilis amor suspensae virginis egit: | ||||
| te Romana salus. Taceat superata vetustas, | ||||
| Herculeos conferre tuis iam desinat actus. | ||||
| 285 | Una Cleonaeum pascebat silva leonem; | |||
| Arcadiae saltum vastabat dentibus unum | ||||
| saevus aper, tuque, o conpressa matre rebellis, | ||||
| non ultra Libyae fines, Antaee, nocebas | ||||
| solaque fulmineo resonabat Creta iuvenco | ||||
| 290 | Lernaeamque virens obsederat hydra paludem. | |||
| Hoc monstrum non una palus, non una tremebat | ||||
| insula, sed Latia quidquid dicione subactum | ||||
| dividit a primis Gangen horrebat Hiberis. | ||||
| Hoc neque Geryones triplex nec turbidus Orci | ||||
| 295 | ianitor aequabit nec si concurrat in unum | |||
| vis hydrae Scyllaeque fames et flamma Chimaerae. | ||||
| Certamen sublime diu, sed moribus inpar, | ||||
| virtutum scelerumque fuit. Iugulare minatur, | ||||
| tu prohibes; ditem spoliat, tu reddis egenti. | ||||
| 300 | Eruit, instauras; accendit proelia, vincis. | |||
| Ac, velut infecto morbus crudescere caelo | ||||
| incipiens primos pecudum depascitur artus, | ||||
| mox populos urbesque rapit ventisque perustis | ||||
| corruptos Stygiam pestem desudat in amnes, | ||||
| 305 | sic avidus praedo iam non per singula saevit, | |||
| sed sceptris inferre minas omnique perempto | ||||
| milite Romanas ardet prosternere vires. | ||||
| auxilio traditque suas hostilibus armis | ||||
| 310 | reliquias. Mixtis descendit Sarmata Dacis, | |||
| et qui cornipedes in pocula vulnerat audax | ||||
| Massagetes caesamque bibens Maeotin Alanus | ||||
| membraque qui ferro gaudet pinxisse Gelonus, | ||||
| Rufino collecta manus. Vetat ille domari | ||||
| 315 | innectitque moras et congrua tempora differt. | |||
| Nam tua cum Geticas stravisset dextra catervas, | ||||
| ulta ducis socii letum, parsque una maneret | ||||
| debilior facilisque capi, tunc inpius ille | ||||
| proditor imperii coniuratusque Getarum | ||||
| 320 | distulit instantes eluso principe pugnas, | |||
| Hunorum laturus opem, quos adfore bello | ||||
| norat et invisis mox se coniungere castris. | ||||
| Est genus extremos Scythiae vergentis in ortus | ||||
| trans gelidum Tanain, quo non famosius ullum | ||||
| 325 | Arctos alit. Turpes habitus obscaenaque visu | |||
| corpora; mens duro numquam cessura labori; | ||||
| praeda cibus, vitanda Ceres, frontemque secari | ||||
| ludus et occisos pulchrum iurare parentes. | ||||
| Nec plus nubigenas duplex natura biformes | ||||
| 330 | cognatis aptavit equis: acerrima nullo | |||
| ordine mobilitas insperatique recursus. | ||||
| Quos tamen inpavidus contra spumantis ad Hebri | ||||
| tendis aquas, sic ante tubas aciemque precatus: | ||||
| "Mavors, nubifero seu tu procumbis in Haemo | ||||
| 335 | seu te cana gelu Rhodope seu remige Medo | |||
| sollicitatus Athos seu caligantia nigris | ||||
| ilicibus Pangaea tenent, accingere mecum | ||||
| et Thracas defende tuos. Si laetior adsit | ||||
| gloria, vestita spoliis donabere quercu." | ||||
| 340 | Audiit illa pater scopulisque nivalibus Haemi | |||
| surgit et hortatur celeres clamore ministros: | ||||
| "Fer galeam, Bellona, mihi nexusque rotarum | ||||
| tende, Pavor. frenet rapidos Formido iugales. | ||||
| Festinas urgete manus. Meus ecce paratur | ||||
| 345 | ad bellum Stilicho. qui me de more tropaeis | |||
| ditat et hostiles suspendit in arbore cristas. | ||||
| Communes sonipes litui, communia nobis | ||||
| signa canunt iunctoque sequor tentoria curru." | ||||
| Sic fatus campo insiluit lateque fugatas | ||||
| 350 | hinc Stilicho turmas, illinc Gradivus agebant | |||
| et clipeis et mole pares; stat cassis utrique | ||||
| sidereis hirsuta iubis loricaque cursu | ||||
| aestuat et largo satiatur vulnere cornus. | ||||
| Acrior interea voto multisque Megaera | ||||
| 355 | luxuriata malis maestam deprendit in arce | |||
| Iustitiam diroque prior sic ore lacessit: | ||||
| "En tibi prisca quies renovataque saecula rursus, | ||||
| ut rebare, vigent! En nostra potentia cessit | ||||
| nec locus est usquam Furiis! Huc lumina flecte. | ||||
| 360 | Aspice barbaricis iaceant quot moenia flammis, | |||
| quas mihi Rufinus strages quantumque cruoris | ||||
| praebeat et quantis epulentur caedibus hydri. | ||||
| Linque homines sortemque meam, pete sidera, notis | ||||
| autumni te redde plagis, qua vergit in Austrum | ||||
| 365 | Signifer: aestivo sedes vicina Leoni | |||
| iam pridem gelidaeque vacant confinia Librae. | ||||
| Atque utinam per magna sequi convexa liceret!" | ||||
| Diva refert: "Non ulterius bacchabere demens. | ||||
| Iam poenas tuus iste dabit, iam debitus ultor | ||||
| 370 | inminet, et terras qui nunc ipsumque fatigat | |||
| aethera nec vili moriens condetur harena. | ||||
| Iamque aderit laeto promissus Honorius aevo | ||||
| nec forti genitore minor nec fratre corusco, | ||||
| qui subiget Medos, qui cuspide proteret Indos. | ||||
| 375 | Sub iuga venturi reges; calcabitur asper | |||
| Phasis equo pontemque pati cogetur Araxes, | ||||
| tuque simul gravibus ferri religata catenis | ||||
| expellere die debellatasque draconum | ||||
| tonsa comas imo barathri claudere recessu. | ||||
| 380 | Tum tellus communis erit, tum limite nullo | |||
| discernetur ager; nec vomere sulcus obunco | ||||
| findetur: subitis messor gaudebit aristis. | ||||
| Rorabunt querceta favis; stagnantia passim | ||||
| vina fluent oleumque lacus; nec murice tinctis | ||||
| 385 | velleribus quaeretur honos, sed sponte rubebunt | |||
| attonito pastore greges pontumque per omnem | ||||
| ridebunt virides gemmis nascentibus algae." | ||||
|
|