|
|
|
|
|
(3) R. = ed. RIESE |
|
|
|
|
|
|
|
(3) R. = ed. RIESE |
| 3. CARMEN CONTRA PAGANOS R. 4 | ||||
| Dicite, qui colitis lucos antrumque Sibyllae | ||||
| Idaeumque nemus, Capitolia celsa Tonantis, | ||||
| Palladium, Priamique Lares Vestaeque sacellum | ||||
| incestosque deos, nuptam cum fratre sororem, | ||||
| 5 | inmitemt puerum, Veneris monumenta nefandae, | |||
| purpurea quos sola facit praetexta sacratos, | ||||
| quis numquam verum Phoebi cortina locuta est, | ||||
| Etruscus ludit semper quos vanus haruspex: | ||||
| Iuppiter hic vester, Ledae superatus amore, | ||||
| 10 | fingeret ut cycnum, voluit canescere pluma. | |||
| Perditus ad Danaen flueret subito aureus imber, | ||||
| per freta Parthenopes taurus mugiret adulter. | ||||
| Haec si monstra placent nulla sacrata pudica , | ||||
| pellitur arma Iovis fugiens regnator Olympi: | ||||
| 15 | et quisquam supplex veneratur templa tyranni, | |||
| cum patrem videat nato cogente fugatum? | ||||
| Postremum, regitur fato si Iuppiter ipse, | ||||
| quid prodest miseris perituras fundere voces? | ||||
| Plangitur in templis iuvenis formonsus Adonis: | ||||
| 20 | nuda Venus deflet, gaudet Mavortius heros. | |||
| Iuppiter in medium nescit finire querellas, | ||||
| iurgantesque deos stimulat Bellona flagello. | ||||
| Convenit his ducibus, proceres, sperare salutem? | ||||
| Sacratis vestras liceat conponere lites? | ||||
| 25 | Dicite. Praefectus vester quid profuit urbi, | |||
| quem Iovis ad solium raptum tractatus abisset , | ||||
| cum poena<s> scelerum tracta vix morte rependat? | ||||
| Mensibus iste tribus, totam qui concitus urbem | ||||
| lustravit, metas tandem pervenit ad aevi! | ||||
| 30 | Quae fuit haec rabies animi? Quae insania mentis? | |||
| Sed Iovi<s> vestram posset turbare quietem! | ||||
| Quis tibi iustitium incussit, pulcherrima Roma? | ||||
| Ad sac<r>a confugeret populus, quae non habet olim? | ||||
| Sed fuit in terris nullus sacratior illo, | ||||
| 35 | quem Numa Pompilius, e multis primus aruspex, | |||
| edocuit vano ritu pecudumque cruore | ||||
| polluere insanum busti<s> putentibus aras. | ||||
| Non ipse est venum patriam qui prodidit olim | ||||
| antiqua<s>que domos, turres a<c> tecta priorum | ||||
| 40 | subvertens, urbi vellet cum inferre ruinam? | |||
| Ornaret lauro postes, convivia daret, | ||||
| pollutos panes infectans ture vaporo | ||||
| poneret, in risum quaerens quos dedere morti | ||||
| gallaribus subito membra circumdare suetus, | ||||
| 45 | fraude nova semper miseros profanare paratus? | |||
| Sacratus vester urbi quid praestitit, oro, | ||||
| qui hierium docuit sub terra quaerere solem, | ||||
| cum sibi forte pirum fossor de rure dolasset, | ||||
| diceretque esse deum comitem Bacchique magistrum, | ||||
| 50 | Sarapidis cultor, Etruscis semper amicus? | |||
| Fundere qui incautis studuit contecta venena, | ||||
| mille nocendi vias, totidem cum quaereret artes; | ||||
| perdere quos voluit, percussit, luridus anguis, | ||||
| contra deum verum frustra bellare paratus, | ||||
| 55 | qui tacitus semper lugeret tempora pacis | |||
| ne<c> proprium interius posset vulgare dolorem. | ||||
| Quis tibi, taurobolus, vestem mutare suasit, | ||||
| inflatus dives subito mendicus ut esses | ||||
| obsitus et pannis, modica stipe factus epaeta, | ||||
| 60 | sub terram missus, pollutus sanguine tauri, | |||
| sordidus, infectus? Vestes servare cruentas, | ||||
| vivere cum speras viginti mundus in annos? | ||||
| Ambieras censor meliorum laedere vitam, | ||||
| hinc tua confisus possent quod facta latere, | ||||
| 65 | cum canibus Megales semper circumdatus esses, | |||
| quem lasciva cohors (monstrum) comitaret ovantem. | ||||
| Sexaginta senex annis duravit, ephebus | ||||
| Saturni cultor, Bellonae semper amicus, | ||||
| qui cunctis Faunosque deos persuaserat esse, | ||||
| 70 | Egeriae nymphae comites, Satyrosque Panasque, | |||
| nympharum Bacchique comes Triviaeque sacerdos; | ||||
| quem lustrare choros ac molles sumere thyrsos | ||||
| cymbalaque imbuerat quatere Berecyntia mater; | ||||
| quis galatea potens iussit Iove prosata summo, | ||||
| 75 | iudicio Paridis pulchrum sortita decorem. | |||
| Sacrato nulli liceat servare pudorem, | ||||
| frangere cum vocem soleant Megalensibus actis. | ||||
| Christicolas multos voluit sic perdere demens, | ||||
| qui vellent sine lege mori, donaret honores | ||||
| 80 | oblitosque sui caperet quos daemonis arte, | |||
| muneribus cupiens quorundam frangere mentes | ||||
| aut alios facere parva mercede profanos | ||||
| mittereque inferias miseros sub Tartara secum. | ||||
| Solvere qui voluit pia foedera, leges, | ||||
| 85 | Leucadium fecit fundos curaret Afrorum, | |||
| perdere Marcianum sibi , proconsul ut esset. | ||||
| Quid tibi diva Paphi custos, quid pronuba Iuno | ||||
| Saturnusque senex potuit praestare sacrato? | ||||
| Quid tibi Neptuni promisit fuscina, demens? | ||||
| 90 | Reddere quas potuit sortes Tritonia virgo? | |||
| Dic mihi, Sarapidis templum cur nocte petebas? | ||||
| Quid tibi Mercurius fallax promisit eunti? | ||||
| Quid prodest coluisse Lares Ianumque bifrontem? | ||||
| Quid tibi Terra potens, mater formonsa deorum, | ||||
| 95 | quid tibi sacrato placuit latrator Anubis, | |||
| quid miseranda Ceres, subrepta Proserpina matri, | ||||
| quid tibi Vulcanus claudus, pede debilis uno? | ||||
| Quis te plangentem non risit, calvus ad aras | ||||
| sistriferam Phariam supplex cum forte rogares, | ||||
| 100 | cumque Osirim miserum lugens latrator Anubis | |||
| quaereret, inventum rursum quem perdere posset, | ||||
| post lacrimas ramum fractum portares olivae? | ||||
| vidimus argento facto iuga ferre leones, | ||||
| lignea cum traherent iuncti stridentia plaustra, | ||||
| 105 | dextra laevaque situm argentea frena tenere, | |||
| egregios proceres currum servare Cybellae, | ||||
| quem trahere<t> conducta manus Megalensibus actis, | ||||
| arboris excisae truncum portare per urbem, | ||||
| Attin castratum subito praedicere solem. | ||||
| 110 | Artibus heu magicis procerum dum quaeris honores, | |||
| sic, miserande, iaces parvo donatus sepulcro. | ||||
| Sola tamen gaudet meretrix te consule Flora, | ||||
| ludorum turpis genetrix Venerisque magistra, | ||||
| composuit templum nuper cui Symmachus heres. | ||||
| 115 | Omnia quae in templis positus tot monstra colebas. | |||
| Ipsa mola et manibus coniunx altaria supplex | ||||
| dum cumulat donis votaque in limine templi | ||||
| solvere dis deabusque parat superisque minatur, | ||||
| carminibus magicis cupiens Acheronta movere, | ||||
| 120 | praecipitem inferias miserum sub Tartara misit. | |||
| Desine post hydropem talem deflere maritum, | ||||
| de Iove qui Latio voluit sperare salutem. | ||||